साहित्य

आठ महिनासम्म आपतै आपत

आठ महिनासम्म आपतै आपत
आठ महिना भयो चलचित्र क्षेत्र ठप्प भएको । बिहान काम गरेर बेलुका हातमुख जोड्नुपर्ने प्राविधिक र कलाकारको हविगत यति विरहलाग्दो छ कि धेरैजसो प्राविधिक रत्नपार्कमा निःशुल्क बाँडिएको खानाको प्याकेट लिन लाइन लाग्ने गरेका थिए । पब्लिक फिगर भएका कलाकार लाजले त्यहाँ देखिएनन् । तर, पर्दापछाडि काम गर्ने सिनेकर्मी निःशुल्क खाना लिन लाम लाग्नुपर्ने अवस्थामा पुगेका हुन् । चलचित्रकर्मी र कलाकारको अभिभावक संस्थ...
शुक्रबार, मंसिर ०५, २०७७

म माटोमा मिलेपनि नयाँ नेपालको निर्माण होस्, प्रजातन्त्र फलोस् फुलोस् मर्न नपाओस् : महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देबकोटा

म माटोमा मिलेपनि नयाँ नेपालको निर्माण होस्, प्रजातन्त्र फलोस् फुलोस् मर्न नपाओस् : महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देबकोटा
काठमाडौं । महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देबकोटा (बि.सं.१९६६–२०१६)को यो सन्देश आज प्रत्येक नेपालीको सपना हो । तर यो सपनामाथि नै कुठाराघात भएको छ। महाकविजी २०१४ साउन ११ गते गठित मन्त्रिमण्डलमा शिक्षा तथा स्वायत्त शासन मन्त्री हुनुभएको थियो । त्यही समयमा त्रिभुवन विश्वविद्यालयको स्थापनाका लागि कीर्तिपुरको जग्गा उहाँले उचित ठहराउनु भएको थियो । अन्ततः त्यही भयो । महाकवि देवकोटा २००४ सालमा काठमाडौँबाट ...
शनिबार, कार्तिक २९, २०७७

‘चर्चामा आउनुपर्ने र देखिनुपर्ने मेरो व्यक्तित्व नै होइन’– ललित विष्ट

‘चर्चामा आउनुपर्ने र देखिनुपर्ने मेरो व्यक्तित्व नै होइन’– ललित विष्ट
मदन पुरस्कार गुठीले २०७६ सालको मदन पुरस्कार का लागि विभिन्न विधाका ७ वटा पुस्तक छनौट गरेको छ। २०७६ सालमा प्रकाशित र गुठीमा दर्ता भएका १५१ पुस्तकहरूमध्ये श्रेष्ठ ७ को सूची प्रकाशित गरेको हो। मदन पुरस्कारको श्रेष्ठ ७ मा सूचीकृत पुस्तकहरूमध्ये ललित बिष्टको ‘मोहपथ’ कथासंग्रह पनि एक हो। मोहपथमा मूलतः समाजको ‘डार्कनेस’का कथाहरूलाई मिहिन रूपमा बुनिएको छ। ‘धनीको खाना मीठो, गरिबका कथा मीठा’ भनेझैँ गर...
मंगलबार, कार्तिक १८, २०७७

कविलाई सम्बोधन [कविता]

कविलाई सम्बोधन [कविता]
रुझेको झुम्रोमा राखिएका फर्सीका बिँया टुसाएजस्तै भर्खर मेरो छातीमा लडिबुडी खेल्न आतुर मेरा नाबालक बिम्ब र प्रतीकलाई 'पाठकसँग परिचय गराइदिन्छु' भनी कहाँ लगेर हत्या गरिदियौ ए कवि? लुकामारी खेलिरहेका अक्षरहरूलाई 'धेरै साथीहरूसँग मिलाइदिन्छु' भनी किन दाम्लोले बाँधेर 'शब्द' नामकरण गरिदियौ किन निलम्बनमा पारिदियौ उनीहरूको पहिचान? अबोध थिए मेरा बच्चाहरू नाबालक थिए उनीहरू श्लील ...
मंगलबार, कार्तिक ११, २०७७

निर्माताहरूसँगै मेराे जीवनमा वाइन पनि बदनाम भयाे

निर्माताहरूसँगै मेराे जीवनमा वाइन पनि बदनाम भयाे
मेरो एकजना मिल्ने अमेरिकन साथी ट्यामीले भनेकी थिई “यदि कफीको सट्टा मेरो कफी मेकरले वाइन ब्रिउ गर्थ्यो भने म मर्निङ पर्सन भनेर चिनिन्थे होला ।” उसले यसो भनेपछि म केही बेर ‘नाइस जोक’ भन्दै मज्जाले हाँसेँ । “म सिरियसली भन्दै छु” ट्यामी वाइन मनपर्ने कुरामा जोड दिँदै थिई । हुन पनि ट्यामीका घरका भित्ताभरि वाइनको चित्रकला झल्किन्छ । उसका घरभरि विभिन्न जात, ठाउँ र सालका रङ्गीचङ्गी वाइन सजिएका थिए । ट्य...
आइतबार, कार्तिक ०९, २०७७

मनछुने कबिता : ‘दशैं र बाख्रीआमा’

मनछुने कबिता : ‘दशैं र बाख्रीआमा’
ए मान्छे ! तिमीले मुने आइज भन्दा म्याँ म्याँ गर्दै दगुर्दै, लुट्पुटिदै वरिपरि घुम्दै तिम्रो कान्छी छोरीसंगै खेलेर हुर्किएको मेरो पाठोलाई कसरी दशैंको भाग भनेर छुट्याउँन सक्यौ ? तिमीलाई जस्तै हामीलाई पनि मर्न डरलाग्छ, जिउँन मन लाग्छ प्यास लाग्छ,भोक लाग्छ जाडो गर्मी सबै लाग्छ हैन भने किन दूध पिलाउनु पर्थ्यो हामीलाई पनि आफ्नो सन्तानको माया लाग्छ । ए मान्छे आफ्नी छोरीलाई कन्यादान...
शनिबार, कार्तिक ०८, २०७७

त्यो अनुहार, त्यो आवाज र अभिनय!

त्यो अनुहार, त्यो आवाज र अभिनय!
कलाकार ओम पुरी अविनाशको भूमिकामा हुन्छन्, ‘पार्टी’ नामक चलचित्रमा। त्यहाँ उनी भन्छन्, ‘‘मेरो विचारमा कुनै पनि सिर्जना चाहे त्यो कविता, उपन्यास वा सिनेमा नै किन नहोस्- जनतासँगको संवाद हो त्यो, सामाजिक र राजनीतिक हतियार हो।’’ वास्तविक जीवनमा पनि ओम पुरीले यही संवादको अन्तर्यलाई सकेसम्म आत्मसात गरिरहे। उनका निम्ति सिनेमा किसान, मजदुर, पसलेको जीवनलाई छुने र धनी मानिसको आत्मनिरीक्षण गर्ने एक माध्यम...
मंगलबार, कार्तिक ०४, २०७७

केटाकेटी दोषी छैनन् (कथा)

केटाकेटी दोषी छैनन् (कथा)
प्रहरीले किशोरी छात्राको हत्कडी खोली दियो र इजलासभित्र प्रवेश गरायो। इजलासमात्र होइन अदालतको परिसर र शाखा सडकमा पनि जनताको भीड थियो। धेरैलाई पूर्वस्मृति भयो विपी कोइरालाको मुद्दाको बहस सुन्न उसबेला पनि जनताको भीड यसैगरी उर्लिएको थियो। बयान मञ्च (कठघरा)मा पुगेर किशोरी उभिएपछि धेरैले आफैंसँग प्रश्न गरे–छात्रा उमेर पुगेकी छैनन् कि? अनागरिक नै होलिनजस्तो छ के अदालतले हठ गरेर बयान लिन सक्छ? जजले ...
आइतबार, कार्तिक ०२, २०७७

दामोदर बरालका रियालिस्टिक चित्र

दामोदर बरालका रियालिस्टिक चित्र
दामोदर बराल युवापुस्ताका औंलामा गनिने उत्कृष्ट थोरै कलाकारमध्ये पनि अग्रपंक्तिमा नाम आउने कलाकार हुन्। रियालिस्टिक बेसमा काम गर्न रूचाउने उनका कलाहरू समकालीन कलाकारहरूमाझ अनुपम र जीवन्त देखिन्छन्। पुर्ख्यौली कास्की, आर्वा भई चितवन बसाइँ सरेका बराल प्रकृति र मुहारचित्रलाई यथार्थरूपमा न्याय दिनसक्ने अब्बल कलाकार हुन्। उनका चित्रका ग्राहकहरू बढीजसो विदेशी पर्यटकहरू हुने उनी बताउँछन्। उनी आफै...
शनिबार, कार्तिक ०१, २०७७

छोरी लकडाउनमै छे

छोरी लकडाउनमै छे
लकडाउन घोषणाको भोलिपल्टै जागिरमा कोरोना लाग्यो । कोरोना त आएकै थिएन, स्वयं कोरोना बनेर उभियो हाकिम । कारिन्दा कटौतीको योजना ल्याउन नपाउँदै हाकिमले मेरो जागिर पजनी गरिदियो । दिनको २० हजार पाइला हिँड्ने म कोरोना कर्फ्यूको इमानदार पालक भएँ । घरखानामै बन्दी भएँ । श्रीमती, छोराछोरीसित मस्त भएर बस्न नपाएको वर्षौं भइसकेको थियो । केही दिन सानी छोरीसितै बित्यो । हरेक दिनको डायरी एकै खाले भयो । ऊसितै उ...
शनिबार, कार्तिक ०१, २०७७